น้องหมาท้องเสีย ถ่ายเหลว สังเกตอาการและดูแลเบื้องต้นอย่างไร

ช่วงเข้าใกล้หน้าร้อนแบบนี้ หมอมักจะพบจำนวนน้องหมามาตรวจรักษาด้วยอาการท้องเสียมากขึ้น โดยสาเหตุมักเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย หรือ โปรโตซัวที่ก็มักจะเพิ่มจำนวนมากขึ้นในช่วงที่อาการร้อนชื้น หากสังเกตุให้ดี ช่วงนี้จะเป็นช่วงที่อาหารบูดเน่าเสียได้เร็วที่สุด รวมถึงพวกปรสิตหรือแมลงต่างๆ เรียกว่าเป็นช่วงที่กำลังหลั่นล้ากันเลยทีเดียว แล้วเราจะมีวิธีการสังเกตอาการและดูแลเบื้องต้นให้น้องหมาของเราได้อย่างไร

            ก่อนอื่นต้องทราบก่อนว่า “ท้องเสีย” คือ ภาวะที่พฤติกรรมการขับถ่ายของน้องหมาที่ผิดไปจากปกติ เช่น จากถ่ายวันละครั้ง เปลี่ยนมาขับวันละหลายครั้ง หรือมีความผิดปกติของลักษณะอุจจาระ สิ่งที่เจ้าของควรสังเกตุเพิ่มเติม คือ


1. ลักษณะของอุจจาระ เช่น เละแต่ไม่เป็นน้ำ เหลวเป็นน้ำ เป็นอาหารที่ยังย่อยไม่หมด
 2. สีของอุจจาระ เช่น ดําคล้ำ หรือ มีมูกเลือดปนหรือไม่
3. ความถี่ของการถ่ายอุจจาระ
4. มีอาการอื่นร่วมด้วยหรือไม่ เช่น ปวดเบ่ง อาเจียน หรือ ป่วยด้วยอาการอื่นอยู่ก่อนแล้ว
5. กินอาหารและน้ำได้ปกติหรือไม่

อาการท้องเสียที่ ไม่รุนแรง อาจเกิดจากความเครียด อาหารไม่ย่อย แต่ถ้าเป็นโรคติดเชื้อต่างๆของทางเดินอาหาร มักมีอาการท้องเสียรุนแรง ถ่ายเหลวเป็นน้ำ และอาจมีเลือดปนด้วย

น้องหมาท้องเสียดูแลเบื้องต้นอย่างไร?

1. ให้สังเกตุว่าก่อนหน้านี้มีการกินอะไรผิดปกติ หรือสิ่งที่ไม่เคยกินมาหรือไม่ หากมีให้หยุดให้อาหารนั้น และงดให้สุนัขกินอาหาร 6-8 ชั่วโมง 6 เพื่อพักลำไส้ไม่ให้มีการเคลื่อนไหวบีบตัวมากนัก

2. ให้สุนัขกินน้ำสะอาดครั้งละน้อยๆ บ่อยครั้ง อาจให้ผงเกลือแร่ของสุนัขผสมน้ำหรือน้ำหวานเล็กน้อยป้อนให้ทานได้

3. ล้างภาชนะใส่น้ำและอาหาร รวมถึงทำความสะอาดที่เก็บอาหารให้สะอาด ดูแลอย่าให้อยู่ในที่ร้อน ห่างไกลจากความชื้น และห่างไกลจากแมลงต่างๆ

4. หากสุนัขอาการท้องเสียลดลงแล้ว สามารถเริ่มให้กินอาหารอ่อนๆ ย่อยง่าย หรือ อาหารประกอบการรักษาโรคท้องเสีย แบ่งเป็นมื้อย่อยๆ 4 - 6 มื้อต่อวัน แล้วค่อยผสมอาหารที่เคยทาน เพิ่มสัดส่วนขึ้นเรื่อยๆจนกลับมาให้อาหารปกติที่เคยทานได้ทั้งหมด

            คำถามที่มักจะมีเจ้าของมักถามต่อมาก็คือ แล้วจะรู้ได้อย่างไร ว่าอาการรุนแรง ดูแลเบื้องต้นไม่ไหวควรพามาน้องมาพบหมอแล้ว...ก็จะมีแผนภูมิง่ายๆให้ลองสังเกตุอาการดูค่ะ

 

(แผนภาพจาก อาการผิดปกติที่พบได้ในสุนัข, พิสิทธิ์ สุวรรณโชติ)

อย่างไรก็ตาม แผนภูมิดังกล่าว เป็นเพียงแนวทางปฏิบัติเพียงคร่าวๆเท่านั้น และควรใช้กับสุนัขที่โตเต็มวัย ไม่มีโรคประจำตัวมาก่อน  สำหรับผู้ที่เพิ่งรับลูกสุนัขมาเลี้ยง ไม่ว่าจะมาจากฟาร์มสุนัข หรือที่ใดก็ตามยังทำวัคซีนไม่ครบ หรือแม้จะเป็นสุนัขโตแล้วแต่ไม่เคยทำวัคซีนมาก่อน แล้วพบอาการท้องเสีย มีอาการถ่ายเหลวผิดปกติ ควรรีบพามาพบสัตวแพทย์ทันที เนื่องจากมีโรคที่น่ากลัวอยู่โรคหนึ่ง คือ โรคลำไส้อักเสบ ที่เกิดจากพาร์โวไวรัส มักจะมีอาการรุนแรง และมีอัตราการเสียชีวิตค่อนข้างสูงเลยทีเดียว นอกจากนี้หากคุณพ่อคุณแม่สังเกตุอาการของน้องแล้ว ดูน่าเป็นห่วง แม้จะยังไม่มีอาการรุนแรงเหมือนในแผนภูมิก็ตาม สามารถพามาพบหมอได้เลย เพราะไม่มีใครรู้อาการผิดปกติได้ดี เท่ากับเจ้าของที่เลี้ยงดูอย่างใกล้ชิดอีกแล้วค่ะ

 
บทความโดย: สพ.ญ.พรปวีณ์ ธนรัตน์สุทธิกุล